Het is 29 jaar geleden dat Spanje de speciale aandacht trok van onze eerste Master of Wine Frank Smulders. Midden jaren negentig werd hij intensief betrokken bij de ontwikkelingen in Spanje. De wijnsector in Spanje maakte een grote verandering door met de omslag van locale en traditionele bedrijfsvoering naar internationale standaarden. De druiventelers vermind
erden hun afzet van druiven naar de coöperaties en gingen zelf wijn maken. Al gauw kwam men er achter, dat er een gebrek aan diversiteit was. Alleen rode wijn in barrica gegist en gelagerd was niet genoeg om op de internationale markt door te breken. De productie van witte wijn was verwaarloosd en werd niet erg serieus genomen.
Garnacha
Garnacha was tien jaar geleden nog nummer 1 op de lijst van meest gebruikte druivenvariëteiten in Spanje. Inmiddels is dit druivenras gezakt naar de derde plaats. De meest aangeplante druif in nu tempranillo. Een opmerkelijk en haast vergeten druivenras is morillo. In Terra Alta was deze variëteit er al veel langer, maar niemand sprak erover.
Terra Alta
Dit is waarschijnlijk de meest onbekende DO van Spanje. Het gebiedje ligt in het zuidwesten van Catalonië. Je moet vanuit Tarragona eerst door de bekende wijngebieden van Montsant en Priorat om er te komen. Er wonen in het gebied 2000 mensen die nauw betrokken zijn bij de cultivatie van druiven en olijven. Het klimaat is mediterraan met een gemiddelde temperatuur van 14.6 graden Celsius. De oogst valt in september bij temperaturen rond de twintig graden Celsius. De neerslag is beperkt met 350-450 mm per jaar. De zeewind is vochtig. In de periode juniseptember valt er nauwelijks regen.
De bodem van Terra Alta kan in drie secties worden verdeeld:
Altipla 450 meter boven zeeniveau, Plana 350 meter en Algada 600 meter in de bergen. La Plana is het meest vruchtbaar. De drie hoofdbestanddelen van de bodem zijn: Panal met licht sediment en zand. Calcareous, beste bodemsoort met kalksteen want de vochtigheid vasthoudt om die in warme perioden af te geven. Klei is de derde component. Vooral in jaren van weinig neerslag zorgt de klei voor balans en complexiteit.
Economie
De witte garnacha beslaat zo’n 1.400 ha en Terra Alta is daarmee de grootste producent van garnacha blanca in Catalonië. Men oogst 4.500 kilo druiven per ha. De wijnproductie in Terra Alta wordt beheerst door twee factoren. De eerste factor is de verkoop van de druiven aan de Spaanse wijngigant Torres. Zij wachten bij de coöperaties op de beste druiven en betalen ook de hoogste prijs. Aantrekkelijk voor de wijnboeren, omdat men een hoge prijs voor de druiven krijgt. De tweede factor is de druivenproductie voor de cava. Ook een aantrekkelijk alternatief, want men krijgt direct geld per kilo.
Celler Xavier Clua
De sympathieke wijnmaker en eig
enaar Xavier Clua beet de spits op de eerste dag van het Spanish Wine Forum af. Hij presenteerde de volgende wijnen:
- Ilercavonia LC 2014 D.O. Terra Alta garnacha Blanca. Lichte neus met aroma’s van bloemetjes. Elegant maar erg licht. Te licht voor een gastronomische combinatie.
- Bodegas Xavier Clua. Il Lusio 2014. D.O. Terra Alta Garnacha Blanca. Mooie, uitnodigende neus. Wat steviger dan de vorige. Prettige balans. Veel werk is verricht op staal met de droesem. http://www.cellerclua.com/
- Bodega Lafou. Els Amelers 2014 D.O. Terra Alta Garnacha Blanca. In de neus niet zo ‘fris’ als de vorige. Waarschijnlijk meer houtgebruik. Meer een klassieke Spaanse neus. Prettige, volle smaak. Gastronomische wijn. Website: http://www.lafou.net/
- Sant Josep Vins. Llagrimes de Tardor 2013. D.O. Terra Alta, Garnacha Blanca. Wat geler van kleur. Mooie neus, complex en expressief. 40 jaar oude stokken. 8 maanden op barrica, daarna 1 jaar op fles voor verkoop. Sappige aanzet, volle, filmende smaak. Gastronomisch goed inzetbaar. http://www.santjosepwines.com/
- Frisach La Foradada 2014. D.O. Terra Alta Garnacha Blanca. Behoorlijk gele kleur. Merkwaardige neus met tonen van krenten en rozijnen. Oxidatief behandeld. ‘Not my cup of tea’. http://www.celler-frisach.com/provisional/inici.php
- Germans Balart Sitis 2012. Set Sitis D.O. Terra Alta Carinyeana (Carignan). Een assemblage van Carinyeana 80% en 20% Garnacha. Niet een diepe kleur. Jeugdige robe. Mooie fruitneus en elegant. Stevige aanzet en nog wat tannineus. In de smaak nog wat ruw. Mooi glas wijn dat nog wat tijd kan gebruiken.
- Herencia Altes la Serra Negre 2013. D.O.Terra Alta. Carinyena / Garnacha. Duidelijke tint paars. Prettige fruitneus. Vrij ruwe smaak. Geen verfijning. http://www.herenciaaltes.com/ha.home.php
- Vins del Tros Morenillo Amfora 2013. Vino Morenillo. Diepe kleur. Compacte neus, niet uitnodigend. Goede smaak prettige textuur. http://www.vinsdeltros.com/
- Celler Pinol Finca Morenillo 2012. D.O. Terra Alta Morenillo. Duidelijke tint paars. Warme neus met hoog alcoholgehalte. Ruw in de smaak. http://www.cellerpinol.com/en/
- Celler Bàrbara Forés. El Templari 2013. D.O. Terra Alta. Blend van Morellino en Garnacha. Niet bijzonder in de neus en ook de smaak blijft achter. http://www.cellerbarbarafores.com/cat/item/ART00052.html
Tot slot
De eerste proefsessie met de wijnen van Terra Alta laten een breed pallet van aroma’s zien. De Morellino
is officieel nog steeds illegaal en kan dus ook niet op het etiket worden genoemd. Men heeft al twee keer geprobeerd om Morellino in de D.O. op te nemen en de verwachting is, dat dit uiteindelijk ook zal gaan gebeuren. Bij de witte wijnen gaat mijn voorkeur uit naar de Bodegas Xavier Clua en bij de rode wijnen de Germans Balart Sitis, Sant Josep Vins, en Vins del Tros Morenillo Amfora 2013.
Het was voor de aanwezigen een kennismaking met onbekende wijnen uit een klein gebied. Je moet voor wit en rood duidelijk selectief zijn, want er zijn grote kwaliteitsverschillen. Het werd een boeiend begin van het Spanish Wine Forum.
Later volgt een impressie van de wijnen uit een ander klein en onbekend wijngebied: Sierra de Gredos niet ver van Madrid.
Website frank Smulders: http://www.franksmulders.nl/
Jan Rook
