(Herhaling eerder gepubliceerd verslag)
Door Jan Rook in Montevideo
Na de bizarre vier uur durende rit van Salta (Argentinië) dineerde ik op het terras van dit fraaie hotel en wijngoed met de president van de Hess Group, Donald Hess en zijn vrouw Ursula. Het oudste, nog werkend wijnbedrijf van Argentinië, heeft de oudste wijnstokken die op de een na hoogst gelegen wijngaard ter wereld staan.
Wie is Donald M. Hess?
Hij werd in 1936 in Zwitserland geboren en volgde de opleiding tot brouwmeester. Op de leeftijd van 20 jaar nam hij de brouwerij Steinhölzli in Bern over. In 1968 verkocht hij de brouwerij en investeerde het geld in verschillende bedrijven.
In 1961 was hij al oprichter van de Valser Mineralquelle AG, die onder zijn leiding uitgroeide tot de grootste mineraalwaterproducent van Zwitserland. In 2002 verkocht hij dit bedrijf aan Coca Cola.
Tot de Hess Group behoren naast onroerend goed, wijnbedrijven in de Verenigde Staten (Hess Collection en Artezin Wines), Zuid-Afrika (Glen Carlou) en Australië (Peter Lehmann).
De Hess Group produceert ongeveer 16 miljoen flessen per jaar.
In 1999 kocht Hess het oudste nog werkende wijnbedrijf van Argentinië, Colomé.
Het begin
Colomé ligt in de Calchaquí Vallei op een landgoed van 36.000 (!) ha.
De bodega is in 1831 opgericht. Toen Hess er in 1999 kwam was het bedrijf vervallen.
In de wijngaard staan nog malbec – en cabernet sauvignon-stokken die in 1854 uit Bordeaux zijn geïmporteerd. Destijds was de laatste Spaanse gouverneur van Salta de eigenaar van Colomé. De niet geënte oude stokken hebben nooit onder de Phylloxera geleden.
Op het domein wonen ongeveer 400 mensen. Er was geen elektriciteit en de mensen leven trouwens nog steeds onder primitieve omstandigheden.
Hess voelt zich verplicht, om na de overname de gemeenschap van Colomé te steunen. Hij liet een kerk en een gemeenschaphuis bouwen. Met de bouw van het hotelcomplex en de winery gaf hij de werkgelegenheid in dit afgelegen deel van noord-Argentinië een stevige impuls. Nog steeds bouwt men op het terrein.
Het hotel bezit fraaie terrassen en tuinen. Het zwembad biedt uitzicht op de wijngaard en de bergen.
Winery
De winery is een modern ingericht productiebedrijf. De tanks hebben verschillende afmetingen. Het laboratorium is voor een dergelijk bedrijf groot te noemen. Colomé maakt 100.000 cases (12 flessen = 9 liter).
Voor de benodigde elektriciteit, heeft men een krachtstation gebouwd. De elektriciteit komt deels van een dieselaggregaat en wordt deels opgewekt door de aanvoer van water vanuit de bergen. Het water drijft een turbine aan en stroomt vervolgens in een bassin.
Het bassin bevat 30.000 m³ water en is voldoende om 60 ha wijnstokken 2 weken lang van water te voorzien. De aanvoer van water uit de bergen is dus voor Colomé van levensbelang.
Wijngaarden
Colomé heeft twee domeinen. De grootste ligt in Payogasta, ongeveer twee uur rijden van Colomé. Op een terrein van 25.000 ha ligt hier een wijngaard met 2,2 ha op een hoogte van 3015 meter boven de zeespiegel. De wingerd is daarmee de een na hoogste wijngaard van de wereld.
Het domein Colomé heeft in totaal 120 ha. In de komende jaren zal het wijngaardoppervlak naar 350 ha worden uitgebreid.
Vanaf het terras van het restaurant is de ‘schat van Colomé’ te bewonderen. Het is een prachtig perceel met 150 jaar oude wijnstokken. De irrigatie vindt plaats door het water in de wijngaard te laten stromen (vloedirrigatie).
Museum
Donald Hess en zijn vrouw zijn enthousiaste kunstverzamelaars. Zijn wijnbedrijf in Californië heet niet voor niets de Hess Collection. Momenteel bouw men naast de winery een hal waar een museum voor moderne kunst gehuisvest zal worden. Hess heeft in al zijn wijnbedrijven een museum voor moderne kunst, dus ook Colomé.
Colomé ligt afgelegen. Vanuit Salta met de auto (een 4-wheel truck of Land Rover is aan te bevelen) is het een adembenemende rit van meer dan vier uur over zandwegen en smalle bergpaden. Van Cafayate uit, is het een rit van drie uur.
Aangezien het hotel maar negen kamers heeft en ‘dagbezoek’ wel haast onmogelijk is, kan het museum naar mijn mening per dag niet meer dan 20 bezoekers ontvangen.
Het zal Hess kennelijk een zorg zijn. Wat hij in zijn hoofd haalt gebeurt en als rijke Zwitser kan hij zich dit permitteren.
Diner
Tijdens het diner met Donald Hess, zijn vrouw Ursula en de (Franse) wijnmaker Thibaut Delmotte spreek ik mijn verbazing uit over deze onderneming.
Wat drijf iemand om in ‘the middle of nowhere’ in Argentinië een wijnbedrijf over te nemen?
Het zou toch meer voor de hand liggen om bijvoorbeeld in Chili een winery te starten?
Hess: “Ik zocht een nieuwe uitdaging in Zuid-Amerika en bezocht eind jaar negentig ook Chili. Ik oriënteerde me in de wijngebieden ten zuiden van Santiago. De wijnen konden me daar niet boeien. Ik zocht een bijzondere plek”. Als rechtgeaarde Zwitser zocht Hess natuurlijk ook naar een plek dicht bij de bergen.
Toen hij Colomé bezocht en de wijn proefde, was hij verkocht. Dit is dé plaats waar hij zijn droom van een eigen Zuid-Amerikaans domein kon verwezenlijken.
Biodynamisch
Donald Hess gaat er prat op, dat op zijn domein biodynamisch wordt gewerkt. Tijdens de toer door de wijngaarden zag ik grote composthopen. Colomé stopt koemest in koehoorns die gedurende bepaalde tijd in de grond verblijven. Daarna maakt men het aan met water volgens een bepaald procédé. Met een ploeg en een paard maakt men de bodem tussen de rijen stokken open. Opmerkelijk is de aanwezigheid van veel kikvorsen in de wijngaard. Toen ik voor de foto enkele meters naast de ploeg liep sprongen er in korte tijd tientallen kikkers weg.
Volgens Hess is de Argentijnse certificering van de biodynamische wijngaard inmiddels rond en probeert men nu ook van Demeter de certificering rond te krijgen. Dit kan nog wel even op zich laten wachten. Een wijngaard moet minstens drie jaar achter elkaar volgens een strikt protocol biodynamisch zijn bewerkt.
Proeverij
Tijdens het diner kwam de Colomé 2004 op tafel. Een fraaie en complexe rode assemblage.
De volgende morgen proefde ik samen met de Franse wijnmaker Thibaut Delmotte de volgende wijnen:
1) Colomé Torrontes 2006 (ongeveer 25 pesos = 6 euro). Behoorlijk gele kleur. Dit is nu het derde oogstjaar. In de neus, de zo kenmerkende associaties van rozen. In de smaak, fris en kruidig. De afdrong is aromatisch.
2) Amalaya Colomé 2005. Een rode wijn die als het ware de ‘tweede’wijn van Colomé is. Men koopt ook druiven voor dit label in. Amalaya is een assemblage van Malbec (30%), Cabernet Sauvignon (30%), Tannat (30%) en Bonarda (10%).Diepe kleur, geen paars. In de neus de typische expressie van malbec, vrij strak. Vrij strenge aanzet en nog behoorlijk tannineus. Dit is het tweede jaar van Amalaya en het is ook duidelijk een wijn die in de assemblage ook het fruit van jonge stokken heeft. Prijs circa 25 pesos = 6 euro).
3) Colomé 2005. Diepe kleur. Een assemblage van 85% Malbec (verplicht i.v.m. herkomstbenaming Valle Calchaqui), Cabernet Sauvignon (10%) en Tannat (5%). Elegante en complexe neus. Zachte aanzet, romige smaak. Gaat 15-18 maanden op Frans hout. Mooi concentraat en goede lengte. Malbec speelt de hoofdrol in de blend. Prijs circa 70-75 pesos = 18 euro).
4) Colomé 2005 Reserva. Een blend van 90% Malbec en 10% Cabernet Sauvignon. Het is de topwijn van Colomé. Diepe kleur, nog gesloten in de neus (vatmonster). Duidelijk is ook dat het hout nog teveel op de voorgrond staat. Intense aanzet, krachtige smaak en tannineus. Het alcoholgehalte is bijna 16 vol.% (!). Van deze topwijn maakt Colomé slechts 3000 flessen. De wijn blijft 2 jaar op vat en daarna nog eens een jaar op fles voordat deze Reserva op de markt komt.
Conclusies
Donald Hess heeft met de aankoop van dit enorme domein bepaald geen gemakkelijke beslissing genomen. Colomé ligt afgelegen en is ook een plaats waar de omstandigheden heel extreem kunnen zijn. Dat heeft hij vorig jaar aan den lijve moeten ondervinden. Eerst sloeg de vorst toe en werd de hoeveelheid druiven gereduceerd. Daarna, voor de oogst, regen waardoor de kleine druiven zich met water vulden. Gevolg is dat men geen Reserva 2006 kan uitbrengen. Probleem is ook, dat de Cabernet Sauvignon vanwege het klimaat op 2200 meter soms niet goed kan rijpen. Ook de cultivatie van tannat kan een probleem zijn. Omdat Colomé een blend is met als hoofdrolspeler de Malbec, heeft men dus betrouwbare andere variëteiten nodig. Daarom heeft men nu o.a. tempranillo aangeplant.
Ik neem mijn petje af voor deze ervaren Zwitserse ondernemer. In de brochure staat: “At the end of the world is the beginning of a new wine journey.” Met de aankoop van Colomé en de miljoeneninvestering – in een bepaald lastig ondernemersklimaat – heeft hij hier een klein ‘afgelegen’ wonder verricht. Dat hij als ervaren ondernemer vooral de grote lijnen uitzet werd me tijdens het diner duidelijk. Omdat hij zo prat gaat op de biodynamische wijnbouw vroeg ik Hess wat hij van Rudolf Steiner wist. Het antwoord was verbluffend: “He is dead.”(…)
Lees deel 1: klik hier
Website: www.bodegacolome.com
