Interview: Pionier internet gelooft niet meer in papier

Interview met Jan Rook door John Bindels

Hebben wijnwebsites en blogs invloed op gedragsverandering bij degenen die ze willen bedienen? Of is het misschien andersom: brengen ‘trends’ en nieuwe gewoonten in de wijnwereld de websites ertoe hun inhoud daaraan aan te passen? Wij vroegen het aan de eerste ontwerper van een Nederlandse wijn-website: Jan Rook (67) die als internet-pionier ruim 20 jaar geleden met Wijnplein begon.

Daar wordt intussen geregeld gemeld wat er ook over onze grenzen gebeurt. Vooral Zuid-Amerika is een geliefd werkgebied van de hoofdredacteur, die inmiddels ook met een Chileense is getrouwd. Vrijwel zijn hele werkzame leven is doortrokken van horeca en al het goede dat de wijnwereld ons biedt. Een blik op een afwisselend en soms enerverend bestaan.

Komend jaar is Jan Rook weer een tijd het land uit. Het zuidelijk halfrond trekt hem al jaren. Maar dat houdt niet in dat zijn website Europa verwaarloost. Wie een website in de lucht wil houden, moet rekening houden met wat zijn doelgroep waarover wil weten. Die behoefte aan wijnkennis is nog steeds groot en ‘golft’ mee met de trendstromingen in de wijnwereld. Een hoofdredacteur vertaalt dat in eigen stijl naar de inhoud van de website en de begeleidende commentaren. Zo liet Rooks kritiek op een prijskraker die de 2017jrinterview1familie Pos voor het promotiekarretje spande naar eigen opgave ruim 30.000 ‘hits’ noteren. Een veelvoud van wat wijnberichtgeving of reportages gemiddeld ‘scoren’. Rook ziet voor digitale wijnmedia nauwelijks een bedreigde toekomst. In tegenstelling tot papier. Dat bleef decennia lang ‘geduldig’, maar heeft, vindt-ie, zijn langste tijd wel gehad. ‘Waarom zou je moeten betalen voor gedrukte informatie als er veel gratis online wordt gezet. Engels is hier voor niemand een belemmering’.

Brede markt

Na een lange horeca-loopbaan vanuit de bediening in een sterrestaurant en op een cruise-schip tot aan management en onderwijs begon eind jaren negentig Rooks belangstelling voor internet op te bloeien. Hij begon met het bouwen van websites. Maar alleen daarin zat voor hem geen brood. Hij probeerde het daarom met een eigen, zelf ontworpen wijn-website: ‘Vinologendomein’, later omgedoopt in ‘Wijnplein’.

Met de diploma’s van de hotelschool en de vinologenopleiding op zak wist hij hoe hij de interesse van wijnprofessionals moest wekken. Daarmee was hij, terwijl de wijnhandel er nog niets in zag, de eerste in Nederland die wijn ‘viraal liet gaan’. En voor die digitale informatie is ook in ons land een brede markt ontstaan. ‘Niet iedereen heeft de tijd om langs al die vaak commerciële wijnsites te surfen. Vandaar de behoefte aan snelle en bondige informatie, actueel en afgestemd op je doelgroep. Tegelijkertijd moet je voor klantenbinding zorgen. Daar helpen behalve columns en commentaren ook goede foto´s en video´s bij’, vindt Rook.

2017jrinterview2Waar zijn klik met de wijnwereld vandaan komt? In zijn jonge jaren las-ie al wijnboekjes. Won zelfs een weddenschap met z’n vader, die bestreed dat er ook witte Châteauneuf-du-Pape bestaat. En kreeg door baantjes in de bediening de smaak verder te pakken. Die interesse groeide nog toen hij als Brabants brouwerij-vertegenwoordiger geregeld slijterijen bezocht. Vanuit die ‘honger’ naar wijnkennis werd-ie in 1980 ook vinoloog. ‘Dat was de eerste opleiding die op de horeca was gericht. Ik was de enige van de proefgroep van zeven die in één keer slaagde’.

Zinvolle kritiek

Rook heeft intussen talloze wijnreizen in en buiten Europa gemaakt en in al die jaren enkele duizenden wijnen besproken. Eerst met behulp van een notieboekje. Later rechtstreeks per ‘notebook’ of laptop. Is dat werk nog zinvol nu we apps kennen die in een oogwenk breed gedeelde karakteristieken uitbraken?

Op dat soort technische ontwikkelingen baseert hij z´n mening liever niet. ‘Over wie die apps maken, moet je je afvragen of ze daarmee geen handig verpakte commerciële belangen dienen. Bovendien: wie zegt dat ze wel voldoende vaktechnische achtergrond hebben om zo´n app geloofwaardig te laten functioneren? Daarom blijf ik het professioneel beoordelen en bespreken van wijnen zinvol vinden. Ware wijnliefhebbers zijn best in staat onderscheid te maken tussen commerciële kritiek en beoordelingen waar geen geldelijk belang achter zit’.2017jrinterview3

 Dagen zonder

Er lopen in wijnland nogal wat fanatici rond die in hun professionele bestaan niets belangrijker vinden dan wijn. Daar zitten ook de minachters van de simpelen van wijngeest bij. Die worden beschouwd als wezens van lagere orde. Wat voor boodschap heeft Jan Rook aan dat slag?

Kort maar krachtig: ‘Het gebrek aan empathie druipt eraf. Laat ze in hun eigen wereld maar tegen elkaar opbieden en hun ego oppoetsen. Fanatici zullen er altijd wel blijven. Niks van aantrekken dus.

Zelf kan ik me een leven zonder wijn trouwens best voorstellen. Als er morgen geen glas meer te krijgen zou zijn, zou ik daar bepaald geen slapeloze nachten aan overhouden. Ik kan dagen zonder en slaap ook dán goed’.

 ‘Geen verdienmodel’2017jrinterview5

Evenmin ligt Rook wakker van de vraag of Wijnplein eigenlijk niet meer een verdienmodel is dan een onafhankelijke website. Hoe houd je de berichtgeving objectief of ongekleurd als wijnbedrijven zich daar ook kunnen abonneren op een pakket aan ‘wijndiensten’ en op die manier betaalde publiciteit krijgen geleverd?

Hij zegt erover: ‘Wijnplein is qua opzet geen verdienmodel. De kosten van publicaties, vliegtickets en zo, zijn al die 20 jaar hoger geweest dan de opbrengsten. Winst hebben we nooit gemaakt. Ik leefde voornamelijk van eigen middelen. Nu proberen we actief relaties te winnen tegen een redelijke prijs. Daarvoor krijgen ze interviews, doen we verslag van proeverijen en berichten we op buitenlandse reizen over bezoek aan hun wijnleveranciers. We vinden dat we daardoor niet worden beperkt in onze vrijheid van publiceren. Als het moet zijn we kritisch. Maar wel op een verantwoorde manier. C’est le ton qui fait la musique’.

 Spoor van rook

Wat is de belangrijkste invloed die wijn op zijn leven heeft gehad? Rook zonder enige aarzeling: ‘Dat ik 2017jrinterview4daardoor mijn huidige vrouw heb gevonden. Daarmee is ook mijn liefde voor het Zuid-Amerikaanse continent verklaard. Ik kom daar al sinds 2000 en dat heeft me passie voor de wijnen en veel vriendschap en warmte gebracht. Voor een uitgebreid verhaal over Jan Rooks wijnleven: klik hier

John Bindels

Reacties