Door Jan Rook, video’s Paula Pereira
Vorige week vond in Amsterdam een masterclass met proeverij plaats o.l.v. David Fonseca Guimaraens. Hij begon zijn presentatie met een historisch overzicht van dit bekende porthuis. De drie belangrijkste condities van wijnbouw in de Douro-vallei kwamen ter sprake als mede de belangrijkste druivenvariëteiten en de noodzaak van covergisting. Ook beschreef Guimaraens de gevolgen van klimaatverandering voor de wijnbouw in de Douro-vallei. Op de proeverij kregen de genodigden tien portwijnen te proeven. Lees verder
Geschiedenis
Het porthuis is opgericht in 1815 door Manoel Pedro Guimaraens. Hij was gepassioneerd door wijn maar ook door de politiek. Vanwege zijn liberale opvattingen moest hij Portugal verlaten en werd hij in een leeg portvat aan boord van een Engels schip gesmokkeld. Het huis Fonseca zou nog een eeuw lang in Londen het hoofdkwartier bezitten.
Zesde generatie
David Fonseca Guimaraens (50) is de zesde generatie die het porthuis nu leidt. Toen zijn vader hem voor de oogst twee weken van school wilde halen, kreeg hij van de leraar te horen dat dit niet mogelijk was. De vader haalde zijn zoon toch van school en zei tegen de docent, dat de jonge Guimaraens in twee weken meer zou leren dan een heel jaar in de schoolbanken…
Australië
Zijn vader stuurde hem naar Australië om daar aan de Universiteit van Roseworthy wijnbouw en wijnproductie te studeren. Een 
belangrijke opdracht die hij uit Portugal meekreeg, was om in Australië te zien hoe men in de wijnproductie de factor arbeid heeft geïntegreerd en mechanisatie heeft doorgevoerd. De stijging van lonen in Portugal waren na de revolutie in 1975 een belangrijke factor geworden. De arbeidsintensieve en daardoor kostbare wijnproductie moest worden gemoderniseerd. In 1990 keerde David na zijn afstuderen terug naar Portugal om in het team van portwijnmakers aan de slag te gaan.
Condities wijnbouw
Wijnbouw in de bergen van de Douro-vallei is gecompliceerd. Er is sprake van temperatuurverschillen in de wijngaarden vanwege de expositie van de wijnstokken. De wijngaarden die een noordelijke expositie hebben zijn twee graden koeler dan die met een westelijke of oostelijke ligging. Ook de hoeveelheid regen kan variëren tussen 400 en 800 mm per jaar.
klimaatverandering in het Douro-gebied
Volgens Guimaraens leidt de klimaatverandering tot extremere weercondities. De winters worden warmer en door stijging van de temperatuur ontstaan stormen. Er zullen de komende jaren grotere verschillen in de wijnjaren ontstaan. De hagelstormen zoals die in 2006, 2010 en 2013 zullen frequenter voorkomen.
Druivenvariëteiten
15 jaar geleden werden de druivenrassen in grote blokken gecultiveerd en separaat gevinifieerd. Daarna volgde het blenden. Dit is wat
betreft Fonseca verledentijd. Het resultaat van die werkwijze is volgens Guimaraens een fruitbom zonder balans en complexiteit. Fonseca is overgestapt op kleinere blokken met 11 verschillende druivenrassen. Door de druiven gezamenlijk te laten vergisten, krijgt de wijn meer complexiteit en balans.
Drie quinta’s
Fonseca heeft drie quinta’s: Quinta do Panascal, Quinta de Cruzeiro en Quinta de Santo Antonio. Daarnaast wordt fruit betrokken van druiventelers waar men al jaren mee samenwerkt.
Vinificatie
Het treden van de druiven in de lagares is voor vintage port nog steeds de belangrijkste methode. Voor de andere portwijnen gebruikt men stainless steel open fermenters en mechanische ‘plungers’ die over de granieten lagares worden geplaatst. Voor 1 ‘pipe’ van 550 liter gebruikt men 450 liter vergiste most met een restsuikergehalte van 95 gram per liter en voegt men 100 liter distillaat van 77% alcohol toe.
Portsoorten
Fonseca deelt de portproductie in: witte port, ruby port, tawny port en vintage port. Fonseca maakt geen tafelwijn.
Wij proefden
- Special Ruby Port. Diepe, jeugdige kleur met een krachtige fruitexpressie. Zuiver en krachtig in de smaak.
- Bin-27 Finest Reserve Port. Dezelfde, diepe kleur als de vorige. Echter eleganter in de neus met een zachte aanzet en volle, intense smaak.
- Terra Prima Organic Reserve Port. Gemaakt van organisch gecultiveerde druiven en distillaat van organische druiven. Nog diepere kleur. Heel andere neus. De fruitexpressie heeft plaats gemaakt voor complexiteit. Intense smaak met meer balans en verfijning.
- Late Bottled Vintage Port 2009. Heerlijke, uitnodigende neus. Zacht, gerijpt fruit. Breed en vol in de smaak met complexiteit. Prachtig glas port en een aanrader met Kerstmis.
- Aged Tawny 10-years old port. Mooie, gerijpte niet zo expressieve neus met tonen van noten.
- Aged Tawny 20-years Old Port. Kleur duidelijk teruggelopen. Complexiteit in de neus. Prachtige expressieve neus. Zo’n mooie Tawny vraagt om een verfijnd kaasgerecht. Aanrader voor Kerstmis.
- 200 Years Anniversary Limited Edition Crusted. Geen jaartal. Crusted Port wordt ook wel de ‘Poor man’s vintage port’ genoemd. Deze port is in 2008 gebotteld. Zeer diepe kleur. In de neus verfijnde aroma’s van kruiden. Zuiver in de smaak. Intens, breed en krachtig. Fraaie balans. Mooi alternatief voor een dure vintage port.
- Fonseca Vintage Port 1994. De port is 2 jaar na de oogst gebotteld. Fonseca heeft 1992, 1994 en 1997 als vintage port gedeclareerd. Nog een sterk fruitkarakter in de neus. Tonen van cassis en zwarte bessen in de neus. Intens en vol in de smaak met krachtige tannines voor een lang leven. Vooral de frisheid in deze port is opmerkelijk. Een port met een lang leven.
- Guimaraens Vintage Port 1998. Een Vintage Port niet met de naam Fonseca. Een ‘between the years’ vintage port. Nu al een behoorlijke tint bruin. De port ontwikkelt zich sneller dan een ‘klassieke’ vintage port’. In de neus duidelijk sneller geëvolueerd. Blijft in de smaak ook duidelijk achter t.o.v. vorige vintage port. Lift mee op de reputatie van de klassieke vintage port.
- Guimaraens Vintage Port 2013. Zeer diepe, haast inktachtige kleur. Is dit jaar gebotteld. In de neus de kenmerken van een jonge vintage port. Het is de perfecte ruby port. Intens, tannineus en krachtig.
Tot slot
Deze proeverij van Fonseca was informatief en goed georganiseerd. Importeur Walraven & Sax kreeg helaas op het laatste moment afmeldingen. Of de reden de dag was (woensdag) of de terreurdreiging in Brussel zullen we nooit weten. Wel is duidelijk, dat de afmelders een mooie presentatie hebben gemist.
Importeur Walraven & Sax: klik hier
